Ở huyện miền núi Hương Khê, Hà Tĩnh, mỗi năm chỉ có một phiên chợ đặc biệt được tổ chức vài tháng ngắn ngủi, nơi màu vàng rực rỡ của bưởi Phúc Trạch phủ khắp mọi con phố, góc chợ. Không chỉ là loại trái cây đặc sản được mệnh danh là “loại trái cây nổi tiếng nhất”, bưởi Phúc Trạch còn có hương vị tinh tế với vị ngọt xen lẫn chút chua nhẹ, làm say lòng thực khách khắp nơi. Chợ không chỉ là nơi buôn bán sôi động mà còn là nhịp sống độc đáo, gắn liền với văn hóa và niềm tự hào của người dân Hương Khê.
Vào mùa thu hoạch, chợ bưởi ở thị trấn Hương Khê (huyện Hương Khê) chỉ mở vào mùa chính từ cuối tháng 8 đến đầu tháng 10. Khi đó, thương lái từ khắp nơi đổ về địa phương khiến khu vực này trở nên sầm uất.
Từ sáng sớm, người dân dùng xe máy kéo những xe chở đầy bưởi Phúc Trạch đi bán dọc hai bên đường dẫn vào ga xe lửa và chợ thị trấn Hương Khê. Tại đây, họ trải bạt lên những thửa đất trống, đặt những trái bưởi lên trên để khách hàng xem và đấu giá. Khu chợ ngắn ngủi này được bao phủ bởi màu vàng rực rỡ của trái bưởi chín.
Loại trái cây đặc sản này nổi bật với vỏ vàng óng ả và hương thơm tự nhiên nhẹ nhàng đặc trưng. Khi gọt vỏ, các múi bưởi căng mọng, từng tép bưởi tách ra dễ dàng, không bị nát. Hương bưởi ngọt ngào hòa quyện với chút chua chua mang lại cảm giác tươi mát, sảng khoái. Bưởi Phúc Trạch không chỉ là món tráng miệng hoàn hảo mà còn giàu giá trị dinh dưỡng, được coi là “tinh hoa của đất trời”.
Nhờ hương vị độc đáo, bưởi Phúc Trạch được nhiều người tiêu dùng trong nước ưa chuộng. Đây không chỉ là loại trái cây để thưởng thức hàng ngày mà còn được nhiều người lựa chọn làm quà tặng trong các dịp lễ, Tết. Đối với thị trường quốc tế, bưởi Phúc Trạch được đánh giá cao về chất lượng vượt trội, thường xuyên tham gia các hội chợ nông nghiệp lớn và từng bước khẳng định thương hiệu trên thị trường thế giới.
Mỗi ngày, các chủ vườn vận chuyển hơn 1.000 quả bưởi ra chợ bán cho thương lái để tiêu thụ ở nơi khác. Năm 2024, do ảnh hưởng của lũ lụt, tiêu thụ và giá bưởi trong vụ chính sẽ bị ảnh hưởng đáng kể. Trước đây, giá bưởi đẹp nhất vườn khoảng 45.000 đồng/quả thì hiện nay chỉ còn 20.000 – 25.000 đồng/quả.
Sau khi thu hoạch, bưởi sẽ được đóng gói vào bao để thương lái vận chuyển đi các địa phương khác tiêu thụ. Huyện Hương Khê là “thủ phủ” trồng bưởi Phúc Trạch lớn nhất miền Trung, với diện tích trồng lên tới 2.768 ha.
Theo báo cáo của Sở NN-PTNT huyện Hương Khê, tổng sản lượng bưởi Phúc Trạch năm nay đạt gần 23.000 tấn. Sau khi thu mua, thương lái sẽ vận chuyển bưởi từ xe tải lên xe tải để tiêu thụ tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước.
Năm 2002, bưởi Phúc Trạch được đưa vào danh sách 7 loại trái cây quý hiếm quốc gia, có quy định cấm xuất khẩu giống. Bưởi Phúc Trạch cũng đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý áp dụng cho sản phẩm được trồng tại 19 xã thuộc huyện Hương Khê. Nhờ đó, bưởi Phúc Trạch xứng đáng với danh hiệu “quả đầu tiên” của vùng đất miền núi này.
Nằm trên vùng đồng bằng Cù Lao Minh, chợ Ba Vật không chỉ là nơi buôn bán sầm uất mà còn là nhân chứng lịch sử của Bến Tre từ…
